Alþjóðastarf

Mánuður frá hamförunum: Enn mikil neyð

28. apríl 2025

„Fólk heldur að um leið og fjölmiðlar hætti að fjalla um hlutina þá sé ekkert að gerast,“ segir Gísli Rafn Ólafsson, framkvæmdastjóri Rauða krossins á Íslandi. Svo sé hins vegar alls ekki. „Það geta liðið mánuðir og jafnvel ár þar til fólk verður búið að ná sér eftir þetta áfall.“

Starfsmenn Rauða krossins og Rauða hálfmánans í Mjanmar standa við rústir klausturs þar sem fólk á flótta innan landsins hafðist við fyrir skjálftana. 28 manns, munkar og flóttafólk, lést er klaustrið hrundi til grunna í stóra jarðskjálftanum í lok mars. Rauði krossinn er á vettvangi að veita eftirlifendum stuðning.

Mánuður er í dag liðinn síðan 7,7 stiga jarðskjálfti varð í miðhluta Mjanmar og olli útbreiddri eyðileggingu og dauða þúsunda manna. Aðeins örfáum mínútum síðar varð 6,4 stiga eftirskjálfti sem jók enn á neyðarástandið sem hafði skapast. Hundruð minni skjálfta hafa fylgt.

Samfélög í mið- og norðurhluta landsins urðu hvað verst úti. Byggingar hrundu, tugir heilbrigðisstofnana skemmdust og urðu margar hverjar óstarfhæfar. Innviðir á borð við brýr, vegi og flugvelli ýmist eyðilögðust eða skemmdust.

Styrkja neyðarsöfnun fyrir Mjanmar

Gísli Rafn Ólafsson, framkvæmdastjóri Rauða krossins, ræddi afleiðingar skjálftanna og viðbragð Rauða krossins á svæðinu eftir hamfarirnar, í Krakkaheimskviðum á Rás 1. „Við settum í gang söfnun til að styðja við fólkið í Mjanmar,“ sagði Gísli m.a. um aðkomu Rauða krossins á Íslandi. Hann sagði hættu á því að hamfarir á borð við þær sem urðu í Mjanmar gleymist fljótlega eftir að þær ríða yfir. „Fólk heldur að um leið og fjölmiðlar hætta að fjalla um hlutina þá sé ekkert að gerast,“ sagði hann. Svo sé hins vegar alls ekki. „Það geta liðið mánuðir og jafnvel ár þar til fólk verður búið að ná sér eftir þetta áfall.“

Gríðarleg eyðilegging blasir víða við í miðhluta Mjanmar. Þúsundir hafast við í tjöldum eða hreinlega á götunni.

Áfall ofan á áfall

Þessar gríðarlegu hamfarir bitna á fólki sem átti þegar erfitt uppdráttar vegna átaka sem geisað hafa í Mjanmar undanfarin ár undir herforingjastjórn sem nú er við völd. Og við þessar hrikalega erfiðu aðstæður starfa sjálfboðaliðar og starfsfólk Rauða krossins í landinu, með stuðningi frá Alþjóðaráði Rauða krossins og Alþjóðasamtökum Rauða krossins. Þetta er fólkið sem hefur staðið í framlínu viðbragðsaðila á vettvangi hamfaranna allt frá upphafi.

Talið er að um 1,3 milljónir manna hafi orðið fyrir beinum áhrifum af skjálftunum miklu – fólk sem hefur ekki aðeins búið við átök heldur einnig þurft að þola áhrif loftslagsbreytinga í formi ofsaveðurs.

Rauði krossinn hefur, mánuði eftir stóra skjálftann, komið tugum þúsunda til aðstoðar með ýmsum hætti, s.s. með fyrstu hjálp, mat, skjóli og vatni. Sálfélagslegur stuðningur er einnig veittur fólki sem margt hvert óttast frekari skjálfta.

Aðstæður fólks sem misst hefur heimili sín og þarf að hafast við í tjaldbúðum eða á götum úti eru erfiðar, m.a. vegna þess að mjög heitt er nú í veðri og hitinn hefur ítrekað farið yfir 40 stig. Slíkt getur skapað hættulegar aðstæður, fólk getur ofþornað og vatn, sem þegar er af skornum skammti, mengast. Hætta á smitsjúkdómum eykst samhliða.

Rauði krossinn á Íslandi minnir á neyðarsöfnun sína fyrir þolendur jarðskjálftanna. Með því að leggja þeirri söfnun lið styður þú við fólk í mikilli neyð.